Praktijkvoorbeeld; passief bouwen bij het GSG Leo Vroman – 10 jaar later!
De eerste voortgezet onderwijs school, volledig gebouwd volgens de principes van passief bouwen, is het GSG Leo Vroman in Gouda. Het gebouw is ondertussen 10 jaar geleden gebouwd, in 2014. Hoe staat het er nu voor en hoe heeft dat volledig passief bouwen uitgepakt? Dit en meer zal worden behandeld in dit praktijkvoorbeeld.
Wat is passief bouwen?
Van passief bouwen is sprake als een gebouw op zo’n manier gebouwd is dat het met zo min mogelijk techniek en (fossiele) energiebronnen toch een optimaal binnenklimaat kan behalen.
In het gebouwontwerp worden verschillende strategieën toegepast om het energieverbruik te minimaliseren en het thermische comfort te maximaliseren.
Kenmerken van passiefbouw:
- Optimale isolatie
- Optimale luchtdichtheid/kierdichting
- Gebalanceerde ventilatie met WTW-systemen (warmteterugwinning)
- Passieve zon-energie
- Het voorkomen van thermische bruggen
Passiefbouw is dus een speciale manier van bouwen waarbij de gebouwschil optimaal geïsoleerd wordt en zoveel mogelijk warmte, door middel van de gevel, wordt gebruikt van de zon. Omdat het gebouw optimaal geïsoleerd is, moeten er speciale voorzieningen worden getroffen om zonder airconditioning te koelen bijvoorbeeld door warmte te laten ontsnappen via het dak en de zon op momenten dat die niet gewenst is van het gebouw weg te houden door middel van dakoverstekken of zonwering.
Een passief gebouw kan aanzienlijk minder energie verbruiken voor verwarming en koeling dan traditionele gebouwen, waardoor ze milieuvriendelijker en comfortabeler zijn voor de gebruikers.
Hoe is passief bouwen uitgepakt bij GSG Leo Vroman?
Tien jaar na de bouw van GSG Leo Vroman is Herman van Tongerloo nog altijd enthousiast over de gemaakte keuze:
“Als we morgen een nieuw gebouw bouwen, kiezen we weer voor passiefbouw. Destijds was het een forse investering, maar we zijn er heel tevreden mee en hebben de investering in 10 jaar terugverdiend.”
Bij de start van het gebouw vroeg het om een ander gebruik door leerkrachten en medewerkers. Bij passiefbouw is de insteek om alle ramen en deuren gesloten te houden. Toch heeft de school, op verzoek van medewerkers en leerlingen, vrij snel klepramen toegepast in ieder leergebied. In de zomer werken deze ramen nadelig omdat er onnodig warmte het gebouw binnenkomt. Buiten openingstijden gaat het in de zomer goed omdat het ventilatiesysteem ’s nachts koudere lucht naar binnen haalt.
GSG Leo Vroman is voorzien van mechanische ventilatie met warmte terugwinning waardoor een minimale hoeveelheid elektrische bijverwarming plaatsvindt. Het zijn veelal de gebruikers van de school die het gebouw verwarmen. Doordat er veel beton is gebruikt en er een goede isolatie aanwezig is, blijft de warmte in het gebouw. Alleen in de kantoorruimten was bijverwarming nodig d.m.v. radiatoren.
Tijdens de bouw is er een tochtportaal gekomen bij de entreedeuren. De buitendeuren zijn zwaar door het dikke isolatieglas en staan in de praktijk altijd open. Om ervoor te zorgen dat er niet teveel warmte/kou wordt binnengehaald, gaan de klapdeuren altijd dicht.
Onderhoud
Het onderhoud aan de installaties is vergelijkbaar met andere locaties waar een WTW is toegepast. Opmerkelijk is het energieverbruik dat een stuk lager is.
Toekomstperspectief
Op korte termijn wil GSG Leo Vroman het gebouw voorzien van zonnepanelen die bijdragen aan nog lagere energiekosten. Het gebouw heeft een plat dak dat hiervoor geschikt is.
Lessons learned
Overgaan naar een passief gebouw is een grote verandering. Het is daarom belangrijk om medewerkers vanaf het begin te betrekken bij het proces. Betrek de medewerkers bij de te maken keuzes en licht deze keuzes vooral toe.
Bij het GSG Leo Vroman is er tijdens de bouw een tochtportaal geïmplementeerd. Deze ervaring heeft laten zien dat het van belang is om tijdens de ontwerpfase al het tochtportaal mee te nemen.
Ondersteuning nodig?
Heb jij naar aanleiding van dit praktijkvoorbeeld een vraag of wil je meer weten over de ondersteuning van Kenniscentrum Ruimte-OK? Neem dan contact met ons op via info@ruimte-ok.nl of bel 085-1304036.
