Proloog bespaart fors op gas en stroom door energiemanagement
De installatiesystemen en het energieverbruik op afstand monitoren, bijsturen en evalueren levert Proloog uit Leeuwarden (23 scholen) een gemiddelde besparing op energiekosten op van 25-30% per school. Deze intensieve vorm van energiemanagement kost relatief weinig tijd dankzij een Gebouw Beheer Systeem (GBS) en een overzichtelijke monitoringstool. Beleidsmedewerker Jelle Boonstra: "Wij hebben een visie opgesteld over hoe onze nieuw te bouwen scholen er uit moeten zien en hoeveel energie ze maximaal mogen gebruiken. Die ideeën proberen we waar mogelijk in al onze scholen uit te rollen. Als een school is aangepast blijven we een vinger aan de pols houden of alles functioneert zoals vooraf was bedacht. Dat kan alleen met een GBS."
Managen van processen
Het beheer van de 23 scholen van Proloog is in handen van Jelle Boonstra en zijn collega Gerard Atsma. Ze hebben de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in het om zich heen verzamelen van technische partners, die hen helpen bij de bouw, het ontwerp, het onderhoud en beheer van de schoolgebouwen. Alle partners staan achter de scholenvisie van Proloog (zie bijlage links bovenaan). Die beschrijft hoe een nieuw te bouwen schoolgebouw er uit moet zien in onderwijskundig opzicht en wat betreft binnenklimaat en energiegebruik. "Die visie is onze leidraad", zegt Jelle. "Op basis daarvan managen we alle processen. Als een partij handelt op een wijze die daarmee in strijd is spreek ik hem daarop aan. Dat kan er soms toe leiden dat we afscheid van elkaar nemen."
Jelle en Gerard houden vanaf hun kantoor het functioneren en de exploitatie van de schoolgebouwen in de gaten. Ze hebben online inzicht in en controle op de wijze waarop de installaties werken, ze kunnen de kloktijden op afstand instellen en ze zien het als ergens een storing is. Het technisch beheer wordt via datzelfde online systeem gedaan door de verantwoordelijke technische partners. Proloog heeft daarover met hen afspraken gemaakt. Jelle benadrukt dat het beheer van de scholen echt teamwork is. "Elke twee maanden hebben we een optimalisatieoverleg met alle technische partners. Dan bespreken we hoe het gaat in elk schoolgebouw en waar verbeteringen mogelijk zijn. Op die manier kijken we samen naar het totale gebouw, en hoe dat het beste functioneert."
Gezamenlijk plan
De eerste aanzet naar de oplossing voor het beheer van de schoolgebouwen met een GBS is in 2010 - 2011 gedaan. Net als de meeste andere schoolbesturen had ook Proloog te maken met een forse overschrijding op de energiekosten. De schoolgebouwen verbruikten erg veel gas en stroom. Hoeveel, dat is door één van de energiepartners administratief tot op detailniveau uitgewerkt. Jelle: "Als je de MI-vergoedingen als referentie neemt voor het energieverbruik, liepen sommige scholen enorm uit de pas. Die verbruikten ruim twee keer zoveel als zou mogen." Op basis van het verkregen inzicht is gezocht naar oplossingen. Uiteindelijk is gekozen voor een multifunctionele oplossing. Daarbij wordt het energieverbruik gemonitord en gekoppeld aan het beheer en onderhoud van de installaties in de gebouwen.
Proloog concludeerde dat dit het beste kon worden gerealiseerd met behulp van een Gebouw Beheer Systeem (GBS). Jelle: "Wij hebben in een aantal van de bestaande scholen een GBS geplaatst, in combinatie met het opsplitsen van het verwarmingssysteem in een aantal 'logische' groepen. Het gebouw is daardoor flexibeler en goedkoper te verwarmen, met comfortabeler temperaturen voor de docenten en leerlingen. In nieuwe scholen en in schoolgebouwen die uitgebreid worden gerenoveerd werken we met elektrische systemen voor luchtverwarming, luchtkoeling en ventilatie. Daar beheert het GBS naast de verwarming dus ook het koelsysteem en de ventilatie."
Terugverdientijd GBS
Bij het maken van een keuze voor een GBS heeft Proloog gekeken naar een aantal eigenschappen en kenmerken. Het belangrijkste is de gebruiksvriendelijkheid en de toegankelijkheid van het systeem. Jelle: "Gerard en ik zijn allebei geen echte techneuten, en ook wij moeten er goed mee om kunnen gaan." Proloog wilde bovendien een systeem waar geen licentiekosten voor betaald moeten worden en de leverancier moest bereid zijn tot overleg om het systeem samen verder te ontwikkelen. Uiteindelijk is gekozen voor een GBS van DEOS. Per school kost de installatie van dat systeem 10.000 á 11.000 euro. Daarnaast wordt er voor beheer en onderhoud jaarlijks €750 per school betaald.
Hoewel met het GBS een flinke investering is gemoeid, is het dat meer dan waard. Proloog en de technische partners zijn in staat om het energiebeheer, het beheer en het onderhoud van de installaties in de schoolgebouwen op een hele efficiënte manier te doen. Er wordt per school jaarlijks tot 30% minder energie verbruikt. Jelle: "Wij hebben de ervaring dat we het GBS in 3 á 4 jaar terugverdienen. Het systeem scheelt ons niet alleen in energieverbruik, maar zorgt er ook voor dat het veel comfortabeler is in de schoolgebouwen. Wij zijn er erg enthousiast over."
Deze praktijkervaring is opgesteld vanuit het ondersteuningsprogramma ‘Scholen besparen Energie’. Dit 2-jarige programma ondersteunt schoolbesturen in 2019 en 2020 bij het nemen van eenvoudige en laagdrempelige maatregelen om energie te besparen.
In bovenstaande praktijkcasus is invulling gegeven aan 5 van de 10 maatregelen waarmee scholen aan de slag kunnen. Voor een volledig overzicht van de tips wordt verwezen naar de website www.scholenbesparenenergie.nl.
Hulp nodig? Bel de Helpdesk 085-3032602. Hulp nodig op locatie? Vraag de energiebespaarder aan via www.scholenbesparenenergie.nl.