Spectaculair beter klimaat in bijgebouw Stedelijk Gymnasium
Het Rijksmonument De Manege in Leeuwarden (1856) kreeg in 2006 een bestemming als studiehuis bij het Stedelijk Gymnasium Piter Jelles. Na een spectaculaire verbouwing waren er hardnekkige klachten over de temperatuur en tocht. Geesje Westra: "Onze vaste adviseur kwam met een even simpele als geniale oplossing. Het binnenklimaat is uitstekend en we realiseren een enorme besparing op de elektricteitsrekening."
De Manege staat naast het - eveneens monumentale - hoofdgebouw. Het is een groot en hoog pand. In 2006 is er een glazen constructie - een soort kas - gemaakt met vier dozen (klaslokalen) met bovenop grote open studieruimtes. De uitstraling is schitterend, maar de aanhoudende klachten over het binnenklimaat waren een serieus probleem. Geen enkele installateur kreeg de cv en luchtbehandelingsinstallatie goed ingeregeld. "We hebben er onze vaste adviseur bij gehaald, een specialist, die niet de bestaande installatie maar het gebouw als uitgangspunt nam. Hij heeft uitgezocht hoe 'het gebouw werkt' en op basis daarvan een oplossing bedacht."
Die oplossing bestaat uit enkele onderdelen. De luchtbehandeling is uitgezet. Er zijn openingen gemaakt in de gesloten wanden van de klaslokalen, zodat alle lucht in het hele pand met elkaar in verbinding staat. Met akoestische maatregelen wordt geluidsoverlast tegengegaan. Op diverse plaatsen in het gebouw worden temperatuur en CO2-niveau gemeten. Ventileren gebeurt door op basis van die metingen ramen in de stenen buitenmuur te openen. De temperatuur wordt gereguleerd met de dakramen. "De luchtlaag van anderhalve meter tussen de stenen buitenwand en de glazen wand van de kas fungeert als een buffer. Daar wordt heel slim gebruik van gemaakt, want de lucht stroomt vanzelf de goede kant op."
Verder waren er bijna geen aanpassingen nodig. Er zijn alleen nog twee enorme heel traag draaiende ventilatoren bovenin het gebouw geplaatst. Die duwen de opgestegen warme lucht heel voorzichtig weer naar beneden. "Het binnenklimaat is nu al bijna twee jaar lang perfect. De gebouwbeheerder heeft een app waarmee hij de CO2 en temperatuur in de gaten houdt. Als het nodig is doet hij ramen open en dicht. Misschien gaan we dat in de toekomst nog automatiseren."
De Manege is een bijzonder gebouw, waar het Stedelijk Gymnasium Piter Jelles erg blij mee is. Het geeft een enorme kick dat het binnenklimaat op zo'n simpele en natuurlijke wijze onder controle kan worden gehouden. "Elk gebouw heeft zijn eigen kenmerken, afhankelijk van de bouwperiode. Niet alleen in beleving, maar ook hoe het zich gedraagt met betrekking tot binnenklimaat. Daardoor is het lang niet altijd nodig om er van die grote installaties in aan te brengen."
