Súdwest-Fryslân zet tussenmaatregel in om ventilatie op scholen te verbeteren
De gemeente Súdwest-Fryslân heeft namens de schoolbesturen voor twee VO-scholen en vier PO-scholen een SUVIS subsidieaanvraag gedaan. De aanvraag is al in januari 2021 ingediend, maar de regeling voor het uitkeren van de subsidie aan de scholen kon pas in december 2021 door de gemeenteraad goedgekeurd worden. De reden daarvoor is onduidelijkheid bij de gemeente over de onderwijswetgeving. Dat is een probleem waar meer gemeenten mee worstelen.
Nieuw IHP voor onderwijsvoorzieningen
Súdwest-Fryslân heeft het grootste grondoppervlak van alle Nederlandse gemeenten. Naast de grote plaatsen Sneek en Bolsward telt de gemeente nog 87 grotere en kleinere kernen, met bij elkaar zo’n 60 scholen, inclusief kleine scholen. Onder invloed van krimp wordt het voortbestaan daarvan bedreigd. De schoolbesturen werken daarom samen aan een inhoudelijke visie om de onderwijsvoorzieningen in stand te houden. Deze visie, waarin wordt gesproken over clustering en samenwerking, is de basis voor een nieuw Integraal Huisvestingsplan (IHP).
In het bestaande IHP uit 2017 is alleen vervangende nieuwbouw op basis van de conditie van de gebouwen mogelijk. Door de beperkte snelheid waarmee scholen vervangen worden, gaat de conditie van de resterende scholen steeds verder achteruit. Renovatie zou voor sommige scholen een goed alternatief zijn, maar binnen de gemeente was daar binnen het IHP geen financieel draagvlak voor.
Gemeentelijke bijdrage voor renovatie
Dat veranderde toen de SUVIS-regeling beschikbaar kwam. Strategisch beleidsadviseur Hans van der Hek: “SUVIS focust op het verbeteren van het binnenklimaat in bestaande schoolgebouwen. Als je dan toch bezig gaat met ventilatiesystemen en dergelijke, dan is het de moeite waard om daar een renovatie aan te koppelen. Dat idee hebben wij uitgewerkt in een zogenoemde tussenmaatregel Renovatie en Duurzaamheid. Een maatregel die moet gaan gelden tot 2024, als een nieuw IHP in werking treedt.”
De tussenmaatregel houdt in, dat scholen die een SUVIS-subsidie krijgen, een aanvraag kunnen indienen voor aanvullende financiële ondersteuning voor een renovatie. Als die wordt gehonoreerd geldt als voorwaarde, dat er door de betreffende scholen in de komende decennia geen aanvraag voor vervangende nieuwbouw gedaan mag worden. “Op deze manier zorgt de SUVIS ervoor dat de conditie van scholen versneld naar een beter niveau wordt getild, zowel bouwtechnisch, energetisch als wat betreft binnenklimaat.”
Gemeentelijke aanvulling op SUVIS
Als scholen zich beperken tot het nemen van maatregelen voor een beter binnenklimaat, dus zonder te renoveren, draagt Súdwest-Fryslân ook financieel bij. Onder de voorwaarde dat het Rijk 30 procent van de investering betaalt, neemt de gemeente 21 procent van die investering voor zijn rekening. Het schoolbestuur moet de resterende 49 procent bekostigen. “Het gaat dan uitsluitend om maatregelen ter verbetering van het binnenklimaat, zodat verbeteringen aan de installaties voor ventilatie, verwarming en koeling kunnen worden doorgevoerd.”
Krappe planning
Om verbeteringen aan de ventilatie in scholen zo snel mogelijk te realiseren, stelt het Rijk als randvoorwaarde, dat de werkzaamheden van de aanvragen uit de eerste tranche in 2023 moeten zijn afgerond. Vanwege die krappe eisen is voor vier PO scholen en twee VO scholen door Súdwest-Fryslân in januari 2021 een SUVIS-aanvraag ingediend, die later in het jaar werd toegekend. Door onduidelijkheid over de procedure voor het doorsluizen van het subsidiegeld van het Rijk via de gemeente naar de scholen, is kostbare tijd verloren gegaan. De gemeente heeft Kenniscentrum Ruimte-OK om hulp gevraagd bij het opstellen van een juridisch correcte verordening.
Juridische afhandeling
Súdwest-Fryslân is niet de enige gemeente die twijfelt over de juridische route die moet worden gevolgd bij het verstrekken van de subsidie aan de schoolbesturen. Daarom is er door Ruimte-OK samen met onderwijsjuristen naar het juist doorlopen van het proces gekeken. Er blijken twee mogelijkheden te zijn. Gemeenten die zelf geen aanvullende financiële bijdragen verstrekken en puur als doorgeefluik fungeren, kunnen voor de verantwoording richting de overheid de standaard SiSa systematiek volgen.
Als gemeenten wel aanvullende financiering verstrekken eist de onderwijswet dat er een lokale verordening wordt opgesteld. Daarin worden alle afspraken vastgelegd, inclusief de wijze van verantwoording afleggen. De verordening wordt behandeld door het OOGO (op overeenstemming gericht overleg) en moet daarna door de gemeenteraad worden goedgekeurd. In Súdwest-Fryslân heeft het OOGO de verordening in de zomer van 2021 behandeld. In december 2021 heeft de gemeenteraad de procedure goedgekeurd. Niets staat nu de verdere voortgang van het verbeteren van het binnenklimaat in de scholen, al dan niet als onderdeel van een renovatie, in de weg.
Voor de monumentale RSG Magister Alvinus is een bijdrage vanuit de SUVIS regeling toegekend.
Ondersteuning bij de ventilatieopgave
Heb je vragen of hulp nodig bij de ventilatieopgave? Wij helpen je graag inhoudelijk op weg, zodat je zelf met de verbetering van het binnenklimaat aan de slag kunt. Heb je vragen of hulp nodig? Neem dan contact op via 0800 - 022 44 02 of ventilatie@ruimte-ok.nl.
